Wystąpienia w telewizji to nie tylko niesamowita przygoda, ale także pełne wyzwań doświadczenie. Dotyczy to nie tylko „wyjadaczy”, ale również wszystkich początkujących, którzy przed swoim debiutem tworzą w głowie szereg pytań i wątpliwości (te pojawiają się samoistnie i zapewniam – są całkowicie naturalne).? Pojawienie się w TV w roli eksperta to doskonały moment, aby zaprezentować się z jak najlepszej strony i przy okazji – aby wykorzystać swoje 5. minut, dzięki któremu dotrzesz do szeregu odbiorców (i kto wie – może i przyszłych klientów!).
Krajowy Instytut Mediów wskazał, że 92% Polaków posiada w swoim domu telewizor – z tego ponad 90% z nich przyznało, że regularnie ogląda telewizję. Informacje te przypieczętowują dane od Nielsen Audience Measurement (2021) – te wskazują, że statystycznie spędzamy nawet 4h(!) dziennie przed domowym ekranem.
Imponujące, prawda??? Nic więc dziwnego, że perspektywa wystąpienia przed kamerami jest dla wielu ogromną szansą i nierzadko – krokiem milowym na zawodowej drodze. Tylko jak występować w telewizji, aby „wycisnąć” z tej szansy jak najwięcej?
Czy wystąpienie w telewizji jest szansą?
Pytanie zadane w nagłówku jest nieco przewrotne – zwłaszcza, gdy zapoznamy się ze statystykami, które wskazują, że w 2022 roku światowe przychody z abonamentu telewizyjnego wynieść mogą nawet… 178 miliardów dolarów[6].
Co więcej – „The Global TV Deck”[5] przeprowadził badanie w 26 krajach, na podstawie którego orzeczono, że telewizję, codziennie, ogląda ponad 70% całej, przebadanej ludności. Dodatkowo – telewizja w niektórych rejonach otrzymała miano najbardziej zaufanej i rzetelnej – również w kontekście udostępnienia reklam. Doskonałym przykładem jest Kanada, w której to 70% osób w wieku 18-34 lat uznało TV za wyjątkowo godną zaufania (w porównaniu z 12% w przypadku wideo online). Uzupełnieniem tych wniosków jest badanie IAB – wg. którego 84% ankietowanych przyznaje, iż oglądanie danych osób/marek w TV wpływa na ich zaufanie i chęć skorzystania z usług lub wskazanych produktów. Co ważne – telewizję ogląda również młode pokolenie Z[7], które szczególnie docenia interaktywność i immersję.
Zderzając się z tymi statystykami trudno jest podważać moc opisywanego medium, które od lat wpływa na m.in. poglądy społeczne, na upodobania konsumenckie i które kształtuje postawy np. wobec polityki, środowiska czy danych marek. Dlaczego?
Bo telewizja bazuje na m.in.:
?Efekcie czystej ekspozycji – im częściej mamy styczność z danym bodźcem (np. im częściej widzimy logo danej marki), tym ten bardziej nam się to podoba i tym większą sympatią go darzymy.[3]
?Efekcie pierwszeństwa/świeżości – lepiej zapamiętujemy rzeczy, które widzimy jako pierwsze lub jako ostatnie (co współgra ze zwiększoną widocznością danej kampanii w TV).
?Społecznym dowodzie słuszności – który wskazuje, że naśladujemy zachowanie i poglądy innych, zwłaszcza, jeśli te sukcesywnie się powtarzają i otaczają nas z różnych środowisk. przykładowo więc – jeśli więc potencjalny Klient usłyszy w np. TV pozytywną opinię o Twojej marce – jest spora szansa, że również ją doceni. [4]
Aby udowodnić, że telewizja/kino może nieść szereg korzyści (dla Ciebie i Twojego biznesu) – przygotowałam kilka, interesujących i inspirujących przykładów ze świata biznesu i rozrywki. Wychodzę z założenia, że to one najlepiej i niemalże “namacalnie” potwierdzą powyższe statystyki.
?W filmie „Charlie i Fabryka Czekolady” obserwujemy kolorową i niezwykle oryginalną fabrykę czekolady „Wonka”. Produkcja ta stała się tak popularna i zyskała tak duże uznanie w oczach starszych i młodszych widzów, że Nestle postanowiło… wykupić prawa do nazwy, a następnie produkować wyroby cukiernicze pod tym szyldem (aż do 2018 roku).
?Filmy z serii „James Bond”, gdzie główną rolę grał Daniel Craig, cieszyły się dużą popularnością (również pod kątem finansowym). Na fali tej sławy postanowiła unieść się marka Heineken, która wykorzystała uniwersum agenta, tworzą całą kampanię reklamową. Przykładowe video znajdziesz tutaj.
?Euro 2012 bez wątpienia było kluczowym momentem w karierze Natalii Siwiec. Ta, podczas jednego z meczów Polaków, została złapana wśród tysięcy kibiców, otrzymując miano „Miss Euro”. Po tym kilkusekundowym nagraniu jej kariera nabrała niesamowitego tempa. Dwa lata później była m.in. gwiazdą reality show „Viva Polska Enjoy The View” oraz wystąpiła w Tańcu z Gwiazdami.
Gdy dzwoni dziennikarz… o co zapytać?
Mam nadzieję, że ten wstęp przekonał Cię, że wystąpienie w TV – zarówno w formie live’a, jak i w formie wywiadu – może być furtką do popularności, budowania marki osobistej, przedstawienia się w roli eksperta i wyróżnienia na tle konkurencji.
Zdarza się jednak, że wraz z otrzymaniem zaproszenia do TV, pojawiają się również silne emocje – od strachu po ekscytację. Na ich skutek możesz zapomnieć o fundamentalnych pytaniach, dotyczących przyszłej współpracy. Dlatego też na swoich szkoleniach powtarzam, jak kluczowe jest stworzenie listy pytań/zagadnień, które warto wyjaśnić lub omówić już na pierwszym etapie rozmów.
Aby ułatwić Ci to zadanie – przygotowałam wstępną listę, którą możesz dowolnie modyfikować lub rozszerzać – w zależności od podjętej współpracy.
?Miejsce i czas. Wiem, że ustalenie tych elementów jest dość oczywistą kwestią, ale nierzadko to właśnie te “oczywistości” sprawiają najwięcej kłopotów. Doprecyzowanie adresu i godziny spotkania pozwoli Ci uniknąć wielu niespodziewanych sytuacji. Zapytaj więc o np. godzinę spotkania i godzinę rozpoczęcia nagrania. Dowiedz się jaki jest dokładny adres siedziby telewizyjnej – czy nagrania odbędą się w redakcji, czy w gmachu głównym? Na ile przed wywiadem masz potwierdzić termin spotkania?
?Temat spotkania. Doprecyzuj maksymalnie szczegółowo tematykę spotkania, upewniając się, że branża i zagadnienia są Ci bliskie i mogą przynieść pozytywne konsekwencje dla Twojej marki. Poproś o wstępną agendę i zapytaj, kiedy otrzymasz przygotowane wcześniej pytania (głównie po to, aby się do nich przygotować)? Nie ma nic złego w tym, że już na wstępie ustalisz granice i jasno podkreślisz na jakie pytania nie chcesz odpowiadać. Bardzo często wszystkie te sygnały są cenną informacją dla dziennikarza, który będzie w stanie przygotować się do rozmowy.
?Forma promocji. To głównie od Ciebie zależy w jaki sposób będzie promowana Twoja marka. Zadaj więc pytanie: czy przedstawią Twoje imię i nazwisko, jak napomknął o Twojej firmie, czy będzie przestrzeń do wypowiedzenia się na temat prowadzonej przez siebie działalności lub uzyskanego doświadczenia?
?Gratyfikacja. Już na wstępie dobrze jest doprecyzować, czy spotkanie będzie miało charakter odpłatny, czy przebiegać będzie na zasadach barteru czy może – nieodpłatnej promocji?
?Forma rozmowy. Upewnij się, ile czasu antenowego zyskasz i w jakiej dokładnie formie przeprowadzona będzie rozmowa. Nieco inaczej musisz przygotować się do długiego i rozbudowanego wywiadu, a nieco inaczej – do kilkusekundowego klipu.
?Osoba kontaktowa. Poproś o konkretne namiary do osoby, która będzie informować Cię o wszelkich zmianach organizacyjnych i do której będziesz mógł zwrócić się z nowymi pytaniami.
Gdy termin wywiadu będzie się nieubłaganie zbliżał – nie zapomnij dopytać o obowiązujący dress code, dzięki któremu unikniesz modowej wpadki. Bezpośrednio przed wywiadem zapytaj również o sygnał, który oznaczać będzie start nagrywania lub rozpoczęcie transmisji live.
Światła, kamera, akcja…! Jak przygotować się do wystąpienia w TV?
Wystąpienie w TV w dużej mierze zależy od… Twojego przygotowania. Daleka jestem od proponowania spontanicznych wypowiedzi i działania pod „wpływem chwili”?. O ile w przypadku doświadczonych dziennikarzy forma ta może mieć rację bytu (chociaż też nie zawsze), o tyle debiutanci powinny się przygotować. Jak? To zależy. ?
4 kroki, aby przygotować wypowiedź do TV
Krok 1: Przygotowania powinny skupić się na kluczowych dla Ciebie aspektach i problemach. Jeśli więc stresujesz się wystąpieniem i boisz się, że pominiesz kluczowe dla siebie wątki – stwórz szkic wypowiedzi. Spisz najważniejsze zagadnienia, skupiając się na swoich osiągnięciach i oferowanych przez siebie korzyściach dla Klienta.
Krok 2: Zaplanuj przynajmniej 30 sekundową, nieprzerwaną wypowiedź o swojej działalności, doświadczeniu i dotychczasowych współpracach. Ujmij w nich najważniejsze, kluczowe dla siebie aspekty – potraktuj je priorytetowo, jako czas do „sprzedania siebie i swoich usług”.
Krok 3: Zastanów się czy dysponujesz nowymi danymi lub wnioskami, które mogą popchnąć dyskusję w oczekiwanym kierunku.
Krok 4: Na koniec przećwicz wystąpienie – możesz nagrać swoją wypowiedź telefonem lub kamerą komputera, aby upewnić się czy wszystkie fragmenty brzmią tak, jak chcesz.
Jeśli chcesz dopiąć wszystko na ostatni guzik – stwórz listę wszystkich, istotnych wątków już na kilka dni przed wystąpieniem. Zaplanuj w jaki sposób dostaniesz się na wyznaczone miejsce, kup bilety, wyprasuj ubranie i przygotuj niezbędne dokumenty. Nie zostawiaj niczego na ostatnią chwilę – im więcej przygotujesz i zaplanujesz – tym mniej energii stracisz na niepotrzebny, dodatkowy stres.
Bezpośrednio przed wystąpieniem zadbaj o swój sen. Zrezygnuj z pobudzających bodźców i zarwanej nocy. Zamiast tego przygotuj sobie wyciszający rytuał, spróbuj oderwać myśli i stwórz przestrzeń do efektywnego wypoczynku. Nerwowe powtarzanie wyuczonej na pamięć kwestii i tworzenie w głowie negatywnych scenariuszy z pewnością nie pomoże Ci poradzić sobie ze stresem i nagromadzonymi emocjami.
Jak mówić do kamery i mikrofonu?
Wpadki zdarzają się najlepszym. Nawet najbardziej doświadczony dziennikarz, gwiazda, prezenter i showman może popełnić gafę, która „ciągnąć się” za nim będzie przez wiele lat po transmisji (kto pamięta „złe szyny i złe tory” dziennikarki wiadomości TVP3, prawda?).
Chęć uniknięcia takich wpadek to naturalna kwestia, związana z autoprezentacją. Udowodniono bowiem, że ludzie mają podstawowe pragnienie bycia aprobowanym przez innych – tak aby świat zewnętrzny doceniał ich zdolności[8].
Jak więc mówić i jak zachowywać się przed kamerą?, aby uniknąć wizerunkowego faux pass?
?Zachowuj się naturalnie – mów do dziennikarza i nie patrz sztywno w kamerę. Wbity wzrok w obiektyw nie tylko wzbudza niepokój, ale także utrudni Ci prowadzenia konwersacji. Pamiętaj, że podczas nagrania rozmawiasz z drugim człowiekiem, który naturalnie poszukiwać będzie Twojego kontaktu wzrokowego.
?Mów spokojnie?, wyraźnie, pozwól sobie na złapanie oddechu.
?Pamiętaj, że bezpośrednio zwracasz się do odbiorców, a dziennikarz jest ich substytutem, dzięki któremu rozmowa wygląda bardziej naturalnie. Unikaj więc języka branżowego i specjalistycznego, który może być zbyt trudny do zrozumienia. Gdy konieczne jest użycie określonej terminologii – od razu wyjaśnij dane zagadnienie (np. posługując się przykładem).
?Oszczędnie gestykuluj. Zbyt duża ekspresja utrudnia odbiór Twojej wypowiedzi, jest dużym dystraktorem dla słuchacza i przy okazji – staje się dowodem na odczuwany przez Ciebie stres. Kontroluj nerwowe kiwanie, huśtanie na krześle, poprawianie włosów lub machanie ręką, która akcentować ma dane fragmenty wypowiedzi.
?Po skończonym nagraniu nie uciekaj od razu z obiektywu?. Odczekaj jeszcze kilka sekund, na wypadek, gdyby transmisja się przedłużyła.
?Będąc przed kamerą – przez cały czas – zachowuj czujność i pewną dozę powściągliwości. Nawet przy wyłączonym sprzęcie uważaj, aby nie powiedzieć zbyt dużo, nie zdradzić poufnych informacji i aby „nie tracić fasonu”.
Jak radzić sobie z trudnymi pytaniami od publiczności?
Perspektywa zadawania niewygodnych pytań – przez dziennikarza lub słuchaczy – bywa stresująca i nierzadko negatywnie wpływa na pewność siebie rozmówcy. Tu zapewne Cię pocieszę, pisząc, że trudne pytania oraz niewłaściwe odpowiedzi zdarzają się nawet najbardziej wprawionym i doświadczonym ekspertom. Przykład?
Kilka lat temu, rolnik z województwa mazowieckiego zapytał ówczesnego premiera – Donalda Tuska – o to „Jak żyć panie premierze?”. Chwilę potem dodał „Mam zniszczone gospodarstwo i nie dostałem pieniędzy. Dlaczego pan przyjeżdża w miejsce, gdzie prawie nic się nie stało. Zapraszam do siebie, po prostu nie mogę mówić.” Pytanie to zaskoczyło premiera, który przez większość wypowiedzi milczał.
Można otaczać się sztabem specjalistów, można przejść szereg kursów, a nadal pojawić się mogą zapytania, na które trudno jest znaleźć właściwą (pod kątem wizerunkowym i merytorycznym) odpowiedź. Trudno więc w całej rozciągłości przygotować się do gradobicia pytań – zwłaszcza tych skrajnie trudnych i niespodziewanych.
Z doświadczenia wiem, że uświadomienie sobie, że takie pytania mogą się pojawić, to pierwszy i ważny krok do budowania pewności siebie przed kamerą. Nieco prewencyjnie więc lepiej jest założyć, że takie zagwozdki mogą się pojawić, niż oczekiwać, że nikt pytania nie zada. Dlatego też tak ważne jest wcześniejsze przygotowanie, stworzenie harmonogramu, przeczytanie odpowiednich źródeł, stworzenie pewnej przestrzeni merytorycznej, do której można się odnieść w trakcie rozmowy. Dodatkowo:
?Zastanów się, jakie pytanie może paść. Jeśli podejrzewasz, że dane zagadnienie jest kontrowersyjne, a omawiany wątek może stać się inspiracją do zadawania trudnych pytań – zmień go. Postaraj się także rozwinąć problematyczne kwestie, aby nie dać nikomu przestrzeni do tzw. ciągnięcia za język.
?Odwołaj się do ekspertów, badań, konkretnych danych. Nie wyciągaj liczb z kieszeni i nie wymyślaj ich na poczekaniu. Im więcej konkretnych statystyk przygotujesz, tym ciężej będzie z nimi polemizować.
?Nie bój się powiedzieć, że czegoś nie wiesz. Nie zgrywaj eksperta w temacie, na którym się nie znasz. Jeśli czujesz, że brak Ci kompetencji, a ryzyko wizerunkowej gafy rośnie – powiedz wprost, że wolisz na dane pytanie nie odpowiadać. Błędna odpowiedź bardzo szybko zostanie „wyłapana” przez odbiorców, a późniejsze tłumaczenie swojej wpadki może być dużo kosztowniejsze niż bezpośrednie ucięcie dyskusji.
?Wybierz najwygodniejszą część pytania. Jeśli padnie pytanie złożone, które składa się z kilku wątków – również tych trudnych lub kontrowersyjnych – postaraj się odpowiedzieć na te aspekty, które nie są dla Ciebie tak trudne i wymagające. Częściowe odpowiedzenie na pytanie wypadnie dużo lepiej pod kątem wizerunkowym niż całkowite pominięcie lub lekceważenie głosu z widowni.
✅ Na koniec pamiętaj, aby cały blok pytań zakończyć pozytywnym komunikatem. Przygotuj wcześniej kilka uniwersalnych haseł i zdań, które pozwolą Ci podsumować poruszany wątek. Zgodnie ze wspomnianym już efektem świeżości – odbiorcy dobrze zapamiętają ostatnie sekundy – zrób więc wszystko, aby utożsamiali Cię z pozytywnymi emocjami lub… szerokim uśmiechem. ?
Bibliografia
[1] IMM (2021). Najbardziej opiniotwórcze media w Polsce
[2] Godzic, W. (1999). Telewizja jako kultura. Wydawca Rabit.
[3] Robert Zajonc. Attitudinal effects of mere exposure. „Journal of Personality and Social Psychology”. 9,część 2, s. 1-27, 1968.
[4[ Cialdini R.B., Wywieranie wpływu na ludzi, B. Wojciszke (tłum.), Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 1996, ISBN 83-85416-39-0, OCLC 749565630.
[5] The Global TV Deck (2021). TV reaches more people than any other advertising medium
[6] Stoll J. (2022) Global television subscription revenue from 2019 to 2025
[7] Raport: Przyszłość telewizji (2017)[8[ Rudolph, KD, Caldwell, MS i Conley, CS (2005). Potrzeba aprobaty i dobrego samopoczucia dzieci. Dev. 76, 309-323. doi: 10.1111/j.1467-8624.2005.00847_a.x
Konsultant marketingu i sprzedaży online, mówca, certyfikowany trener szkoleń online. Prelegentka i autorka czterech kursów online, w tym programu “Webinar Master”, opartego o autorską metodę WebinarPRO™.
Na co dzień pomaga firmom B2B i B2C podnosić efektywność ich działań online i tworzyć powtarzalne procesy dotarcia do klientów docelowych. To, co wyróżnia ją od innych konsultantów to koncentracja na wpływie na wyniki biznesowe przy użyciu technik konsultingowych (mapowanie procesów marketingu i sprzedaży oraz ich optymalizacja) i szkoleniowych (warsztaty „celowane” na podstawie zdiagnozowanych wcześniej potrzeb).
- Jak poradzić sobie z porażką w biznesie? - 29 kwietnia 2024
- Ice Breaker – czyli jak angażować uczestników Twoich warsztatów? - 10 marca 2024
- Webinar – jak go promować? - 9 marca 2024